آموزش یکی از مهم ترین مقوله های جهان پیشرفته عصر حاضر است. همواره پیشرفت بشر حاصل یادگیری از راه آموزش و فهم دانش نهفته در تجربه مدرسین بوده است. راه های مختلفی برای یادگیری و آموزش وجود دارد که شاید کلی ترین دسته بندی آن آموزش به صورت حضوری و آموزش به صورت مجازی یا آنلاین باشد. در این مقاله قصد داریم به بررسی و مقایسه کلاس آنلاین و حضوری بپردازیم.
بدون شک همه ما تاکنون در کلاس های حضوری شرکت داشته ایم و به خوبی با شرایط آن آگاهیم. از دبستان و دبیرستان گرفته تا دوره های دانشگاهی که مجبور به نشستن روی صندلی بوده‌ایم و در شرایط کلاس روند آموزش را طی کرده‌ایم. کلاس هایی که در آن ها معمولا برای انتقال مفاهیم از تخته و یا در مراکز مجهز و پیشرفته، نهایتا از ویدئو پروژکتور استفاده می شود. اساتید و دانشجویان موظفند راس ساعت کلاس از هر کجا که هستند و به هر زحمتی که هست خود را برسانند. چراکه برای یادگیری مطالب، حضور فیزیکی افراد بسیار حائز اهمیت است. در مقایسه کلاس آنلاین و حضوری ، این نکته حائز اهمیت است که در کلاس های حضوری شرایط محیطی و جمعی نقش بزرگی در یادگیری دانشجو و کیفیت ارائه استاد دارد. ممکن است آموزش توسط عوامل مختلفی تحت تاثیر قرار گیرد. عواملی مانند آب و هوا، شرایط روحی و جسمی استاد، شرایط اخلاقی حاضرین در کلاس و…
امروزه با پیشرفت تکنولوژی و رواج گسترده اینترنت در کشورها، برگزاری کلاس‌های آنلاین و آموزش های الکترونیکی رایج شده است. آموزش های مجازی آنلاین و آفلاین، با شعار دسترسی همگانی و برابر به دوره ها روی کار آمده اند. پلتفرم هایی که به همه مردم از همه جا این امکان را می دهند که به آموزش های مجازی در زمینه مورد علاقه خود دسترسی داشته باشند.
کلاس های آموزش آنلاین بر بستر اینترنت و در قالب یک نرم افزار ساده اجرا می شوند. دوره های آموزشی آنلاین، فضایی شبیه به نرم‌افزارهای مکالمه ویدئویی دارند که همزمان دو نفر می توانند با مشاهده زنده همدیگر با هم صحبت کنند. با این تفاوت که در کلاس های مجازی یک مدرس و تعدادی دانشجو وجود دارد و مدرس با اشتراک گذاشتن فایل های ارائه مانند پاورپوینت، به صورت زنده مشغول به تدریس است. دانشجویان همزمان تصویر و صدا را دریافت می کنند و در صورت وجود اشکال در درک مفاهیم، می توانند آن را بلافاصله مطرح کنند تا مدرس به آنها پاسخ دهد. حتی پس از تشکیل کلاس، ویدئو های ضبط شده کلاس نیز در اختیار دانشجویان قرار می گیرد تا آموزش‌ها را برای مطالعات بعدی در اختیار داشته باشند.
مزیت های کلاس آنلاین
کلاس آنلاین یک محیط آموزشی است که در آن محدودیت‌های زمانی و مکانی برای شرکت کنندگان وجود ندارد. در این کلاس ها استاد و شاگرد می‌توانند در بستر اینترنت با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و تعامل داشته باشند. به گونه ای که دانشجو می تواند به راحتی سوالات خود را مطرح کند و استاد پاسخ دهد.
به منظور مقایسه کلاس آنلاین و حضوری ، در ابتدا توجه به این نکته لازم است که دوره های آنلاین هم کاملا تعاملی و دوطرفه هستند. دانشجویان در دوره مجازی درست مانند دوره های آموزش حضوری، هر زمان که سوالی در مورد موضوعات مطرح شده داشته باشند، از طریق پنل گفت و گوی موجود و یا به صورت صوتی یا تصویری، می توانند سوال خود را از مدرس بپرسند و پاسخ دریافت کنند. دوره‌های آموزش مجازی، علاوه بر مزایای دوره‌های آموزشی حضوری مزایای دیگری نیز دارند که این جا به ۷ مورد از مهم ترین آن ها اشاره می کنیم.
۱) دسترسی از هر نقطه کشور
برای برخی از افراد سفر به شهری دیگر یا کشوری دیگری تنها برای یادگیری یک تخصص غیرممکن است. دانشجویان دوره های مجازی از همه نقاط کشور اغلب از منزل و با استفاده از رایانه شخصی خود در رویداد شرکت می‌کنند. این یعنی شرکت در کلاس با لباسی راحت و شرایطی ایده آل از لحاظ دمای هوا، رطوبت، تجهیزات گرمایشی و سرمایشی و عدم وجود استرس برای پارکینگ و ترافیک! این شرایط بر کیفیت آموزش و یادگیری تاثیرات مثبت قابل توجهی دارند. در ضمن دیگر این مشکل وجود ندارد که فلان دوره ی آموزشی فقط در شهری خاص برگزار می شود و عده ای نمی توانند در آن شرکت کنند. این نکته در مقایسه کلاس آنلاین و حضوری نفش بسیار موثری ایفا می کند.
۲) امکان ذخیره فیلم دوره آموزشی
یکی از مهمترین نکاتی که در مقایسه کلاس آنلاین و حضوری مطرح است، امکان ذخیره دوره است. در آموزش حضوری نیاز است که مدرس دوره، ویدئوی دوره آموزشی را با استفاده از نرم‌افزارهای ضبط ویدئو از روی دسکتاپ رایانه، ضبط کند که معمولا این ویدئوها کیفیت صدا و تصویر مناسبی ندارند. در حالی که ضبط فیلم دوره آموزشی مجازی به مراتب ساده تر است. تک تک شرکت کنندگان می توانند بارها فیلم ذخیره شده را مورد استفاده قرار دهند.
۳) امکان اجرای کلاس در زمان های غیر رسمی
آموزش های آنلاین برای افراد شاغل بسیار ایده آل و منحصر به فرد است. زیرا این آموزش ها قابلیت برگزاری در ساعات غیر رسمی مانند شب ها را نیز دارد. در ضمن فیلم آموزش ها ضبط می شود و افراد می توانند در هر زمان که بخواهند آن ها را مشاهده کنند. طبیعی است حضور در کلاس‌های آنلاین به دانشجویان انعطاف پذیری بیشتری می‌دهد و شرایطی را فراهم می کند تا افراد راحت تر برای حضور در کلاس و دیگر فعالیت های خود برنامه ریزی کنند.
۴) صرفه جویی در زمان و هزینه ها
آموزش اینترنتی، از لحاظ هزینه ها هم به موسسات آموزشی و هم به دانشجویان کمک می کند. موسسات ارائه دهنده آموزش آنلاین مجبور نیستند برای تحصیل دانش آموزان، مکان اقامت همراه با وسایل اضافی دیگر فراهم کنند. متقاضیان هم مجبور نیستند برای کسب مهارت های جدید و دانش جدید، رفت و آمد داشته باشند. آموزش مجازی و سیستم مدیریت یادگیری الکترونیکی همچنین در مصرف کاغذ و سایر اقلام مصرفی صنعت آموزش صرفه جویی کرده و از این بابت نیز مورد توجه قرار گرفته است. در ضمن مشخص شده که آموزش یک موضوع به روش آنلاین بین ۲۰ تا ۶۰ درصد کمتر از آموزش حضوری حضوری نیاز به زمان دارد. زیرا نیاز به تجهیزات آموزشی در این روش کمتر است و مشکلات بیان شده مثل خستگی، سرما و گرما، پرت شدن حواس و … برای دانش پژوهان کمتر اتفاق می افتد.
۵) امکان پرسش و پاسخ با استاد
نکته ی دیگری که در مقایسه کلاس آنلاین و حضوری مطرح است، این است که در کلاس های آنلاین دقیقا مانند کلاس های حضوری این امکان وجود دارد که با استاد پرسش و پاسخ صورت گیرد. هر زمان و هرجایی از درس که سوالی برایتان پیش آمد می توانید به راحتی هم به صورت صوتی و هم به صورت نوشتاری سوالتان را مطرح کنید تا مدرس به شما پاسخ دهد.
۶) عدالت آموزشی
آموزش آنلاین دستیابی به عدالت آموزشی را به میزان قابل توجهی ساده تر می کند. به دانشجویان سراسر جهان این اجازه را می دهد که همگام با دوره های برگزار شده توسط بهترین دانشگاه های جهان، آموزش ببینند. امروزه آموزش آنلاین مورد توجه بسیاری از اساتید و دانش پژوهان در سراسر جهان قرار گرفته و این آمار هر روز در حال افزایش است. امکان استفاده از استادان مجرب در حوزه های گسترده‌تر (جغرافیایی و تعداد دانشجویان) با برگزاری کلاس مجازی و برگزاری وبینار فراهم می شود. می بینیم که دیگر این مشکل وجود ندارد که یک دانشجو به دلیل جبر جغرافیا نتواند در دوره ی آموزشی مورد علاقه اش شرکت کند.
فناوری آموزش آنلاین کاملا متفاوت از شیوه آموزش سنتی کنونی است. شما همزمان با آموزش می توانید با افراد و انجمن ها ارتباط برقرار کنید و پیشرفت خود را در رسانه های اجتماعی به اشتراک بگذارید. مدرس یک دوره آموزشی آنلاین می تواند انواع فرمت های فیلم و تصویر را برای شما پخش کند و یا با پاورپوینت به ارائه اسلایدهایش بپردازد. آموزش آنلاین به دانش آموزان تعامل و یادگیری تعاملی را آموزش می دهد و آن ها را با فناوری های نوین آموزشی آشنا می کند. این یکی دیگر از مزایای آموزش مجازی و آموزش از راه دور است که به خلاقیت دانشجویان و سرگرم کننده تر بودن فرایند آموزش نیز کمک می کند.
معایب کلاس های آنلاین
همواره در مقایسه کلاس آنلاین و حضوری ، معایبی نیز برای دوره های آنلاین وجود دارد که به موارد زیر اشاره می کنیم.
۱) عدم ارتباط حضوری با استاد
این نکته شاید از مهمترین معایب کلاس آنلاین در مقایسه کلاس آنلاین و حضوری باشد. در کلاس های آنلاین امکان تعامل با استاد و هم کلاسی ها به صورت فیزیکی وجود ندارد؛ بنابراین برای کسانی که از حضور واقعی در کلاس لذت می برند مناسب نمی باشد.
۲) عدم امکان اجرای کلاس عملی
آموزش از راه دور شامل تمامی دوره های تخصصی نمی شود. در این دوره ها امکان برگزاری کلاس های عملی وجود ندارد. بنابراین دانش پژوهانی که به دنبال مدرک خاصی باشند، ممکن است نتوانند دوره های عملی مد نظرشان را به صورت آنلاین پیدا کنند. این موضوع کاملا قابل درک است. زیرا تمامی دوره ها برای برگزاری به صورت آنلاین مناسب نیستند. برای مثال شما نمی توانید دوره های پزشکی را به صورت آموزش از راه دور شرکت کنید.
جمع بندی
در این بخش سعی شد تا مقایسه ای میان کلاس های آنلاین و حضوری انجام شود. هر کدام از این دوره ها مزایا و معایب مخصوص خود را دارند. در این قسمت خلاصه ای از مطالب بیان شده در قالب جدولی تهیه شده است. با توجه به مطالب بیان شده، قضاوت در مورد شرکت در هر کدام از دوره ها را به شما واگذار می کنیم.
