ویراستاری چیست؟
هر متنی که نوشته می‌شود نیاز به ویراستاری دارد. فرقی نمی‌کند که مقاله‌ای برای ارسال به مجلات علمی می‌نویسید یا خواهان نوشتن مقاله‌ای برای پروژه درون‌کلاسی دانشگاهی هستید. در هر حال، هر زمانی که نوشته‌ای به رشته تحریر درمی‌آید، پای ویراستاری هم به میان است.
اگر نتوانید نوشته خود را بعد از اتمام به شکلی درست و اصولی ویراستاری کنید به دردسر خواهید افتاد. اما ویراستاری دقیقا چیست و چه معنایی دارد؟ چطور می‌توان به کمک آن، شأن و اعتبار مقاله و نوشته‌های خود را بالا برد؟ ویراستاری مقاله یا ویراستاری کتاب چگونه است؟ مقالات انگلیسی را چطور باید ویراستاری کرد؟ با ما همراه باشید تا از چندوچون ویرایش برایتان بیشتر بگوییم.
ویراستاری یعنی چه؟
حال که از اهمیت زیاد ویراستاری در آماده‌سازی متن‌های مختلف گفتیم، بد نیست که نگاهی هم به معنا و تعریف دقیقش داشته باشیم. اصلا ویراستاری چیست؟ ویراستاری فرایندی است که طی آن، متن‌ها به حالت بهینه درمی‌آیند. این بهینه‌سازی از ابعاد و نقطه‌نظرهای مختلفی است. برای مثال، امکان دارد که متن با کم‌وزیاد کردن بخش‌هایی از آن به حالت مفیدتری دربیاید یا علائم نگارشی، نکات دستوری و املایی در آن تصحیح شود.
ویراستاری دارای ابعاد مختلفی است و متنی که نوشته می‌شود نیازمند اصلاحات در حوزه‌های مختلفی به شرح زیر است:
- ویرایش محتوا؛
- بیان و لحن؛
- صحت و درستی حقایق موجود در متن؛
- نظم و آراستگی متن؛
- نکات دستوری و قواعد؛
- علائم نگارشی و املا؛
- و… .
پس اگر می‌خواهید به ویراستاری مقاله بپردازید یا ویراستاری کتاب و هر محتوای دیگری را انجام بدهید باید با اصول ویرایش در بخش‌هایی که گفته شد کاملا آشنا باشید.
دسته‌بندی ویرایش چگونه است؟
گام های مختلف ویراستاری به دو دسته عمومی و ویژه تقسیم می‌شود.
در ویراستاری عمومی که مربوط به تمام متون است، ویراستار مقاله را به طور کلی بررسی می‌کند. هدف در این نوع ویرایش، این است که دستی به سر و روی متن کشیده شود و اجازه ندهید که هیچ‌گونه غلط املایی، انشایی و محتوایی در آن وجود داشته باشد. اما ویراستاری ویژه کمی تخصصی‌تر است و در آن به بخش‌های تخصصی متن پرداخته می‌شود یعنی ویراستار نقشی علمی دارد و باید متن را از نقطه نظر محتوای صحیح و تخصصی به دقت بررسی کند.
هزینه ویراستاری بنا به نوع آن طیفی متنوع خواهد بود. می‌توانید این کار را به وبسایت‌های آنلاین و مجموعه‌هایی بسپارید که کار ترجمه و ویرایش را به طور تخصصی انجام می‌دهند. برای مثال، برخی از این مجموعه‌ها، توانایی ویراستاری نیتیو دارند. یعنی چه؟ اجازه بدهید تا در بخش بعدی درباره این نوع از ویرایش برایتان بیشتر بگوییم.
ویراستاری نیتیو چیست؟
ویرایش نیتو چیست؟ ویرایش نیتیو به نوعی از ویراستاری گفته می‌شود که طی آن، متنی به زبان اصلی از سوی فردی که زبان مادری‌اش با زبان متن مشابه است، ویرایش می‌شود.
ویراستار نیتیو با اشراف به زبانی که متن با آن نگارش شده است، امکان بروز خطا و اشتباهات مفهومی و دستوری را به صفر نزدیک می‌کند. لزوم کمک‌گرفتن از ویراستار نیتیو به ویژه در زمانی مشخص می‌شود که بناست مقاله‌ای برای یک ژورنال علمی نوشته شود و ویراستاری متن انگلیسی نیاز به فردی متبحر دارد.
ویراستاری مقالات علمی از سوی فردی که هم نیتیو است و هم در زمینه تخصصی متن مقاله آگاهی دارد باعث می‌شود که مقاله سریعا از سوی ژورنال‌ها پذیرفته شود البته به شرطی که متن هم از غنای علمی خوبی برخوردار باشد. چنین فردی، گزینه‌ای ایدئال برای ویراستاری متون است. ویراستاری مقالات از سوی ویراستار نیتیو می‌تواند به کسانی که می‌خواهند آثارشان را برای پذیرش و چاپ مقاله در ژورنال های علمی بفرستند بسیار مفید واقع شود.
ویراستاری متن انگلیسی به شکل و شمائلی که افراد انگلیسی‌زبان انجام می‌دهند فقط از دست مترجم و ویراستاری نیتیو برمی‌آید. پس فقط ویراستاری متن ترجمه شده نیست که از اهمیت برخوردار است بلکه هر متنی به هر زبانی که نوشته می‌شود نیاز به ساماندهی یا همان ویرایش دارد.
مراحل ویراستاری چیست؟
برای شروع ویراستاری مقاله یا هر چیز دیگری باید مراحل و گام‌هایی را در نظر داشته باشید. در گام نخست باید کاری کنید که بعد از نوشتن متن، کمی از آن فاصله بگیرید. این کار باعث می‌شود تا بعد از بازگشت دوباره به سراغ متن‌تان با دیدی دقیق‌تر امکان رفع مشکلات مختلف آن را داشته باشید.
نحوه ویراستاری به این صورت است که بعد از نگارش متن باید گام‌های زیر را طی کنید:
فاصله‌گرفتن از متن
بعد از اینکه مقاله یا هر متن دیگری را نوشتید باید کمی به خودتان زمان بدهید تا بتوانید از دیدگاه فردی خارجی به متن نگاه کنید.
اگر بلافاصله به سراغ ویراستاری مقالات بروید، امکان دارد چون هنوز در بطن موضوع هستید و مغزتان با آن درگیر است، نتوانید به درستی به اشکالات موجود در آن پی ببرید. ویراستاری کتاب یا ویراستاری مقالات علمی و… ، همگی نیاز به طی‌کردن این مرحله از کار دارند.
چاپ‌کردن متن
متن مقاله یا هر نوشته دیگری را که به رشته تحریر درآورده‌اید، چاپ کنید تا فرایند ویرایش برایتان ساده‌تر شود.
خواندن متون از روی رایانه و وسایل الکترونیکی کمی دشوار است و می‌تواند دقت نگاه‌تان را در ویراستاری کتاب یا ویراستاری پایان نامه و… پایین بیاورد. البته این که دوست داشته باشید، متن را چاپ کنید یا خیر به خودتان بستگی دارد ولی توصیه ما این است که متن‌ها را برای ویرایش چاپ کنید تا راحت‌تر باشید.
خواندن کلی متن
یکی دیگر از کارهای مهمی که در فرایند ویراستاری ترجمه یا هر متن دیگری باید در نظر داشت، خواندن کلی متن است. یعنی قبل از اینکه دست به کار شوید و شروع به ویرایش کنید باید حتما متن را با نگاهی کلی، یک بار از ابتدا تا انتها بخوانید. این کار به شما کمک می‌کند تا دید دقیق‌تری نسبت به متن پیدا کنید.
مرور و بازبینی متن
مرحله بعدی در انجام ویراستاری پایان نامه یا هر متن دیگری، این است که مرور و بازبینی بسیار دقیقی درباره متن انجام بدهید.
باید تمام تلاش به کار گرفته شود تا هیچ نکته‌ای از چشم دور نماند. مثلا اگر بخشی از محتوای متن با بخش‌های دیگر همخوانی ندارد یا هر اشکالی که در متن دیده می‌شود، مشخص کنید و برای اصلاح آماده شوید. درستی محتوا و صحت و دقتی که باید در آن وجود داشته باشد در مرحله مرور و بازبینی به شدت مورد توجه قرار می‌گیرد. این موضوع در ویراستاری مقالات یا ویراستاری کتاب و هر اثر دیگری بسیار حیاتی است.
توجه به ساختار متن
اگر می‌خواهید به ویراستاری مقالات علمی بپردازید یا ویراستاری کتاب را در دست دارید باید به ساختار و چینش بخش‌های مختلف آنها هم دقت زیادی داشته باشید.
مثلا فرمت یا همان شکل مقالات علمی باید از سبک و سیاق خاصی پیروی کند. در ویراستاری کتاب هم باید قوانین مرتبط با آن را رعایت کنید. حتی اگر بهترین مقالات و متن‌ها را هم بنویسید اما اسلوب و ساختار متنی رایج را رعایت نکنید، احتمال دارد که از سوی داوران مجلات آکادمیک یا ناشران و… پس زده شوید.
ویرایش جملات
بعد از طی‌کردن مراحلی که گفته شد باید به سراغ ویرایش جملات بروید و آنها را به دقت بررسی کنید.
در این مرحله از ویراستاری مقاله یا کتاب باید به لحن و افعال جملات دقت داشته باشید. مثلا زمان افعال و لحن نگارش باید در تمام بخش‌های متن از انسجام برخوردار باشد. جملات دوپهلو، حاوی ایهام و گیج‌کننده هم باید اصلاح شوند. جملات اضافی و نمونه‌هایی که هیچ کارکردی در متن ندارند هم باید حذف گردند.
بررسی املا و نقاط فنی
درستی املا و عاری‌بودن متن از هر گونه غلط املایی از جمله نکات بسیار مهمی است که در ویراستاری مقاله فارسی یا ویراستاری مقاله انگلیسی و … باید در نظر داشته باشید. بدون توجه به اصلاح و درستی نقاط فنی و املایی، متن‌تان بی‌اعتبار می‌شود. نرم افزار گرامرلی و نرم افزار ویراستیار ابزارهای کمک‌کننده برای بررسی و رفع خطاهای املایی و نکات فنی نگارشی متون شما هستند.
کمک‌گرفتن از دیگران
از دیگران بخواهید که با خواندن متن‌تان به شما کمک کنند تا اشکالات محتوایی یا فنی احتمالی، راحت‌تر پیدا شود. در این صورت است که می‌توانید متن را ساده‌تر اصلاح کنید.
شاید خودتان به تنهایی متوجه ایراداتی نشوید که ریز و جزئی هستند یا به خاطر ارتباط زیادی که با متن داشته‌اید، متوجه آنها نشده‌اید. این کار هم در ویراستاری مقالات انگلیسی و هم ویراستاری مقاله فارسی و کتاب، به کمک‌تان می‌آید و باعث می‌شود تا دقیق‌تر اوضاع را بررسی کنید.
خواندن نهایی و تمام
در مرحله آخر ویراستاری باید بار دیگر متن را بخوانید و ببینید که چه کرده‌اید و محصول نهایی‌تان چه از آب درآمده است. خواندن نهایی می‌تواند شما را مطمئن کند که کوتاهی در کار نیست و دیگر اشتباهی در متن وجود ندارد.
ویراستاری انواع نوشته‌ها
آنچه تاکنون گفته شد، اصول کلی و گام‌هایی مقدماتی برای ویرایش هر نوشته‌ای است اما اجازه بدهید تا از ویرایش نوشته‌های مختلف به طور دقیق‌تر هم برایتان بگوییم. برای مثال ویراستاری مقالات علمی چگونه است؟ یا چطور باید به سراغ ویراستاری مقاله انگلیسی رفت؟ ویراستاری پایان نامه یا ویراستاری کتاب را چطور باید پیش برد؟ در ادامه به همه این موارد خواهیم پرداخت:
ویراستاری مقالات علمی
حتی اگر بهترین و باکیفیت‌ترین محتوای علمی را هم تهیه و تولید کنید اما نتوانید به‌درستی و دقت دست به ویرایش بزنید، امکان اینکه در مجامع علمی با رشد و موفقیت روبه‌رو شوید بسیار اندک خواهد بود. اگر می‌خواهید که داوران ژورنال‌های علمی مقالات‌تان را بپذیرند و در سطحی استاندارد کارتان را ارائه کنید باید حتما به دنبال این باشید که ویراستاری مقالات علمی را به خوبی پیش ببرید.
این نکات را به‌دقت مورد توجه قرار دهید:
- مختصر و مفید بنویسید و از تکرار در جملات‌تان بپرهیزید.
- ساده‌نویسی همیشه راهی مناسب برای انتقال بهتر مفاهیم به مخاطبان است.
- دوری از ابهام و جملات چندپهلو می‌تواند برگ برنده‌تان باشد.
- خودانتقادی را فراموش نکنید و با دیدی انتقادی به بخش‌های مختلف مقاله‌تان نگاه بیندازید. روی بخش نتایج حساس باشید و از خود بپرسید که دستاوردهایتان کافی و درست هستند یا خیر.
در ادامه فرایند ویراستاری مقالات لازم است تا نکات دیگری را هم به کار بگیرید. پس از خود بپرسید:
- عنوان مقاله گیرا و جذاب است؟
- آیا در مقاله مرز تحقیقات شما و تحقیقات قبلی مشخص است؟
- در بخش نتیجه‌گیری به پرسش‌هایی که برای مقاله‌تان مطرح کرده‌اید به درستی پاسخ داده‌اید؟
- جداول و نمودارهایتان درست هستند و اطلاعات را به خوبی منعکس می‌کنند؟
- آیا لحن و ساختار مقاله در جملات مختلف دارای انسجام و هماهنگی است؟
متن را از نظر فنی و رعایت نکاتی مانند دستورزبان و علائم نگارشی به‌خوبی چک کنید و از نظر تخصصی و محتوایی هم حسابی همه چیز را کنترل کنید. اگر احساس می‌کنید که در ویرایش مقالات علمی کمی دچار مشکل هستید حتما از مراکز و مجموعه‌هایی مانند رایت می کمک بگیرید. در این مجموعه‌ها متخصصانی وجود دارند که سابقه و دانش کافی برای آمادهکردن وترجمه تخصصی مقاله از نقطه‌نظر ویرایش را دارا هستند. پس روی آنها حساب کنید.
ویراستاری متن و مقاله انگلیسی
برای اینکه مقالات علمی خود را برای ژورنال‌های علمی بین‌المللی ارسال کنید، نیاز به نگارش به زبان انگلیسی دارید. این نگارش باید به حدی قوی و استاندارد باشد که متن نهایی‌تان برای خوانندگان در سراسر دنیا قابل‌قبول باشد.
برای نگارش مقالات به زبان انگلیسی باید به این زبان تسلط خوبی داشته باشید و علاوه بر آن، بعد از نگارش مقالات بتوانید آن را به‌درستی ویرایش کنید. یعنی با مرور مطالب ببینید که مفهوم را به زبان انگلیسی به خوبی می‌رسانید و محتوا از نظر معنا مشکلی ندارد و علاوه بر آن، نیاز است تا دستور زبان انگلیسی و علائم و قواعد نگارشی آن را هم به درستی رعایت کنید.
مراحل ویراستاری متن و مقاله انگلیسی
- خواندن مجدد متن نگارش‌شده و رفع اشکالات نگارشی و املایی؛
- ویرایش محتوایی و مفاهیم برای قابل‌فهم بودن آن برای مخاطبان مختلف؛
- بررسی تطبیق متن ترجمه‌شده با متن به زبان اصلی.
قیمت ویراستاری مقاله انگلیسی تا حد زیادی وابسته به حجم و میزان تخصصی‌بودن آن است. اگر خواهان رسیدن به نتیجه‌ای ایدئال هستید و خودتان از عهده ترجمه مقالات به زبان انگلیسی و ویرایش‌شان برنمی‌آیید باید کار را به نیروهای متخصص بسپارید.
مدت‌زمانی که از مترجم می‌خواهید، کارتان را ترجمه و ویرایش کند هم روی هزینه پروژه اثر می‌گذارد. برای مثال، اگر بخواهید کاری باکیفیت را در مدت‌زمان کوتاهی از مترجم و ویراستار دریافت کنید قطعا باید کمی دست‌به‌جیب شوید و بیشتر هزینه کنید.
مجموعه‌های کاری متخصص مانند رایت می که در زمینه ترجمه فعالیت می‌کنند به خوبی از عهده کار ترجمه و ویرایش برمی‌آیند. نیروهای خبره و کاربلدی که در زمینه‌های تخصصی مختلف سررشته دارند با نگارش به زبان انگلیسی و ویرایش آن به شما کمک می‌کنند تا مقالات علمی را در ژورنال‌های بین‌المللی به چاپ برسانید.
ویراستاری پایان نامه
ویراستاری پایان نامه از مهم‌ترین کارهایی است که باید حتما در طول آماده‌سازی آن برای تحویل انجام بدهید. بدون ویرایش پایان نامه نمی‌توانید مطمئن باشید که متنی صحیح و معتبر نوشته‌اید.
کافی است در بخشی از کارتان اشتباهی وجود داشته باشد. در این صورت، تمام اعتبار علمی‌تان زیر سوال می‌رود و به راحتی نمره‌تان هم کم می‌شود و تحت‌الشعاع اشتباهات‌تان قرار می‌گیرد. در ویراستاری پایان نامه هم می‌توانید از کمک افراد و مجموعه‌های متخصص در این حوزه کمک بگیرید. آنها به خوبی می‌دانند که ویرایش هر پایان نامه دارای چه مراحلی است و با دریافت هزینه ویراستاری پایان نامه به شما کمک می‌کنند که با خیالی راحت راهی جلسه دفاع شوید. مراحل ویراستاری پایان نامه به شرح زیر است:
ویرایش ظاهری
هر پایان نامه باید از نظر ظاهری مطابق دستورالعمل دانشگاه تدوین شده باشد و علاوه بر آن دارای چیدمان و صفحه‌آرایی درستی باشد. این فرایند وقت‌گیر است و احتمالا برای دانشجویی که به شدت در حال تلاش برای آمادهکردن خود برای جلسه دفاع است، کمی دشوار خواهد بود که به ویرایش ظاهری و ساختاری پایان نامه‌اش هم بپردازد.
اگر این فرایند برایتان کاری ندارد و از عهده آن برمی‌آیید و البته زمان کافی برای رسیدگی به آن را در اختیار دارید که هیچ اما اگر فکر می‌کنید در این زمینه نیاز به کمک دارید باید به مراکزی مانند مجموعه رایت می مراجعه کنید که ویراستارانی خبره و باتجربه در حوزه ویراستاری دارند. به کمک آنها بخش مهمی از دغدغه‌هایتان کاهش پیدا خواهد کرد.
ویراستاری فنی
ویراستاری فنی هم بخش دیگری از کار ویرایش پایان‌نامه است که باید به آن رسیدگی کنید. اصلاحات نگارشی متن پایان‌نامه و برطرف‌کردن غلط‌های املایی از جمله کارهایی است که در زمینه ویراستاری فنی انجام می‌شود. اگر متن پایان‌نامه‌تان حاوی غلط‌های املایی باشد، حتی در صورتی که بهترین محتوای علمی را هم آماده کرده باشید، اعتبارتان به‌شدت زیر سوال خواهد رفت. پس به ویراستاری فنی دقت کنید.
ویراستاری تخصصی
یکی دیگر از اموری که باید حتما در ویراستاری پایان نامه در نظر داشته باشید، بررسی روان بودن متن و انتقال درست مفاهیم از طریق انتخاب جملات و عبارات مناسب است. پس تلاش کنید تا متن‌تان از روانی و گویایی خوبی برخوردار باشد. بعد از اینکه ابعاد فنی و ظاهری را به‌خوبی بررسی کردید حتما به این فکر باشید که مجددا متن را ویرایش کنید و آن را به طور کامل بی‌اشتباه و صیقل‌خورده نمایید.
ویراستاری کتاب
ویراستاری کتاب هم فرایند بسیار مهم و حائز اهمیتی است. اگر کتابی ویرایش‌نشده روانه بازار شود، متن از سوی خوانندگان و جامعه متخصص پس زده می‌شود. کسی حاضر نخواهد شد به کتابی توجه کند که به اندازه کافی صیقل نخورده، علائم نگارشی آن درست نیستند و انسجام کافی ندارد. در ویرایش کتاب هم نیاز است تا ویرایش از نقطه‌نظر فنی، تخصصی و محتوایی انجام شود.
اگر کتابی ترجمه از زبانی دیگر است، نقش ویراستار در آن پررنگ‌تر هم خواهد بود. علت این است که ویراستار باید به تطابق جملات ترجمه کتاب با جملات اصلی متن کاملا دقت کند و وفاداری متن را هم حفظ نماید. برای این کار نیاز به داشتن تخصص در دو حوزه زبان مبدأ و مقصد وجود دارد. ویراستاری کتاب بسته به نوع آن، حجمش و موضوعی که دارد دارای هزینه‌های مختلفی است. پس نمی‌توان به طور کلی هزینه ویراستاری کتاب را عنوان کرد.
رجوع به متخصصان ویراستاری برای ویرایش هر محتوایی بسیار ضروری است. متنی که ویرایش نشده است به درستی با مخاطب خود ارتباط برقرار نمی‌کند. اگر نتوانید به طوری گویا و روان مفاهیم موردنظرتان را به مخاطب منتقل کنید، هیچ استقبالی از کتاب، مقاله، پایان‌نامه و… نخواهد شد.
ضمن اینکه ویراستاری در لایه‌های زیرین خود، نوعی احترام قائل‌شدن برای مخاطبان هم هست. پس اگر کسی اثری را بدون ویراستاری راهی نگاه مخاطبان کند یعنی در درجه نخست کارش را ناقص انجام داده است و در درجات بعدی برای مخاطبان خود ارزش و احترام کافی قائل نشده است.
اگر به‌دنبال رسیدن به موفقیت در دنیای تولید محتوا هستید باید حتما به ویراستاری توجه کنید. ویراستاری، هنر صیقل‌دادن متون است و کسانی در آن موفق می‌شوند که هم به روانی و گویابودن مفاهیم و محتوای هر اثر واقفند و هم از نظر فنی و ظاهری به‌خوبی می‌توانند هر نوشته را تصحیح کنند.
در آخر
فرقی نمی‌کند که به دنبال ویراستاری مقاله فارسی هستید، در جست‌وجوی ویراستاری مقالات انگلیسی به سر می‌برید یا می‌خواهید ویراستاری کتاب را به سرانجام برسانید؛ در هر حال، مجموعه‌هایی مانند رایت می هستند که با ارائه خدمات مختلف در حوزه ترجمه و ویرایش مقالات و کتب به شما کمک می‌کنند تا متنی حرفه‌ای‌تر بنویسید و قوی‌تر عمل کنید.
رایت می، مجموعه‌ای آنلاین است که با وجود متخصصان پرتعداد از سراسر کشور و کمک‌گرفتن از حضور مترجمان و ویراستاران نیتیو به شما کمک می‌کند تا متن‌هایی شسته‌رفته به زبان انگلیسی یا فارسی داشته باشید. فرقی نمی‌کند که به دنبال ویرایش پایان نامه هستید یا مقاله به فارسی/انگلیسی یا هر چیز دیگری، در هر حال، رایت می در کنار شماست تا بهترین نتایج را بگیرید و اثری بی‌اشتباه و ارزشمند تولید کنید.
ویرایش تخصصی متون و مقالات انگلیسی در رایت می
متن و مقاله‌ای که ویرایش نشده است، قابل‌اعتماد نیست. حتی درخشان‌ترین و مهم‌ترین دستاوردهای علمی و تخصصی موجود در مقالات هم بدون اینکه ویرایش شوند، از ارزش کافی برخوردار نخواهند بود.
سه اصل مهم در حوزه پروژه‌های ویرایش مقاله در رایت می شامل این موارد است: کیفیت، سرعت، ضمانت.
منظور از کیفیت این است که سال‌ها تجربه و دانش به‌روز ویراستاران متخصص رایت می اجازه نمی‌دهد که ایراد و اشکالی در امر ویرایش فنی، دستوری یا محتوایی مقالات به وجود بیاید. سرعت تحویل و زمان ارائه هم که مطابق با توافقات و نیاز مشتریان تنظیم می‌شود. منظور از ضمانت هم این است که تیم ویراستاری رایت می تا رسیدن به نتیجه دلخواه مشتریان در کنار آنها می‌ایستد. یعنی اگر احتمالا (این احتمال بسیار ضعیف است) از سوی نشریه یا ژورنالی عملی به مقاله مشتریان رایت می ایرادی وارد شد و نیاز به اصلاحات به وجود آمد، تیم رایت می بدون دریافت هزینه تا آخرین گام با مشتریان همراه خواهد بود.
